Paragraaf 1: Integraal gebiedsgericht werken

Algemeen

Wat wilden we bereiken?

• Uitvoeren van de projecten uit de wijkvernieuwingsplannen;
• Doorontwikkeling Basismonitor Wijkkompassen;
• Doorontwikkeling StadDoetMee en evalueren van de vijf experimenten;
• In gesprek over inspraakverordening en convenant bewonersorganisaties;
• Beschikbaar maken van de Toolbox Participatie;
• Bijdrage aan de kinderburgemeester en kinderraad;
• Inzet van WIJS voor het bevorderen van samenleven tussen studenten en andere bewoners;
• Bijdrage voor inzet ID-banen;
• Tegengaan van verloedering en overlast in de wijken door middel van buurtconciërges;
• Vroegtijdige signalering en aanpakken van conflicten tussen buurtbewoners middels buurtbemiddeling.

Wat hebben we hiervoor gedaan?

Wijkvernieuwing
De fysieke wijkvernieuwing gaat hand in hand met de vernieuwing in het sociaal domein. Dit doen we samen met de corporaties en andere relevante betrokken partijen in de wijken. We zijn een paar jaar geleden gestart in Selwerd, Beijum, De Wijert en Indische Buurt/De Hoogte. In 2020 zijn de eerste grote fysieke ingrepen gedaan. Een terugblik op de uitvoering is per wijk terug te vinden in Oude Wijken , Zuid, Oost, en West. Zie programma 8: Wonen voor de financiële verantwoording.

Dorpsvernieuwing
De gemeente Groningen heeft met het programma Vernieuwen en Versterken en de komst van het gebiedsteam Ten Boer voorwaarden gerealiseerd om gebiedsgericht beleid te ontwikkelen voor het gebied Ten Boer. Dit uit zich in opstellen van dorps- en wijkagenda’s, differentiatie van accommodatiebeleid aansluitend bij de werkelijkheid in de nieuwe gebieden. Versterken van de sociale basis zoals die nu al in veel dorpen is ontwikkeld. Daarbinnen is ook ruimte voor fysieke ingrepen op bijvoorbeeld het terrein van verkeer en de openbare ruimte.

Herindeling en harmonisatie
Na de herindeling hebben we twee jaar de tijd gehad om alle beleid, regels en tarieven gelijk te trekken. Omdat bij de vorming van de nieuwe gemeente Groningen de voorbereidingstijd kort is geweest, moesten we in de afgelopen twee jaar nog veel werk verzetten om dit voor elkaar te krijgen. Op 1 januari 2021 is de gehele harmonisatie binnen de wettelijke termijn en binnen het daarvoor beschikbaar gestelde budget afgerond. Na de harmonisatie houden wij blijvend aandacht voor de specifieke positie van de dorpen en het landelijk gebied. Voor de dorpen zijn de dorpswethouders en de gebiedsteams daarbij de vooruitgeschoven posten. Maar ook vanuit de rest van de gemeentelijke organisatie zijn er inmiddels vele rechtstreekse lijnen met de inwoners, bedrijven en instellingen uit de dorpen en het landelijk gebied.

Doorontwikkeling Basismonitor en Wijkkompassen
In de herfst van 2020 is voor de dertiende keer de wijkenquête Leefbaarheid en Veiligheid afgenomen. Deze enquête vormt een belangrijke basis voor het samenstellen van de wijkkompassen in de Basismonitor Groningen. Voor het eerst is de enquête verzonden aan alle inwoners van de gemeente Groningen van 18 jaar en ouder, een unicum in Nederland. Ruim 23.000 inwoners hebben de enquête ingevuld; bijna driemaal zoveel als in voorgaande jaren. In 2020 is tevens gewerkt aan de vormgeving van de website Basismonitor. Vooral de wijkkompassen bieden nu meer mogelijkheden in functioneel gebruik en vergelijkbaarheid. De basismonitor is te raadplegen via https://basismonitor-groningen.nl/.

StadDoetMee: democratisering en participatie
Met Stad Doet Mee werken we aan de doorontwikkeling van nieuwe vormen van samenwerking met én tussen bewoners. We hebben ingezet op nieuwe vormen van participatie en innovatieve methoden van lokale (directe) democratie. De afgelopen jaren is in vijf verschillende wijken geëxperimenteerd met nieuwe vormen van democratie en gebiedsgericht werken: herinrichting A-kwartier, Coöperatieve Wijkraad, Wijkdeal De Wijert, Golvend Lewenborg en Wijkbedrijf Selwerd. In het afgelopen jaar zijn deze experimenten geëvalueerd en zijn lessen getrokken. De experimenten hebben eraan bijgedragen dat de lokale democratie met participatieve vormen van (wijk)democratie versterkt is. Er zijn meer en andere bewoners actief geworden en de experimenten hebben bijgedragen aan meer gedragen beslissingen en ervaren eigenaarschap over de eigen woon- en leefomgeving. Ook zijn er praktische lessen getrokken over de succesfactoren c.q. bouwstenen voor een aanpak. De evaluaties leveren ook aandachtspunten op voor de ambtelijke organisatie, als het gaat om slagkracht, de wijze van ondersteuning van processen in de wijk, ambtelijke nabijheid, de inrichting van de begroting en beschikbare wijkbudgetten en flexibiliteit. Eind 2020 heeft de raad de evaluaties besproken.

In 2020 is gestart met de ambtelijke voorbereidingen om de verplichte inspraakverordening te verbreden tot een participatieverordening, waarbij ook participatie in de Omgevingswet wordt betrokken. Het participatiewerkboek is verder doorontwikkeld naar een ‘participatiegarage’. Collega’s worden geadviseerd over het zorgvuldig ontwerpen van democratische processen. Tevens is de leergang ‘ambtelijk democratisch vakmanschap’ (samen ontwikkeld met de vier grote steden) gestart. In coronatijd is online participatie in een stroomversnelling gekomen. Voor medewerkers is de brochure ‘Eerste Hulp bij Online Participatie’ geschreven. Het online participatieplatform de Stem van Groningen heeft zijn nut bewezen in bijvoorbeeld Selwerd (in combinatie met de fysieke ‘woonwagen’) en Haren (de Groene Parel). Mede door corona is, naast fysieke participatie, de meerwaarde van online participatie gebleken.

De raad heeft eind 2020 het initiatiefvoorstel voor de Omgekeerde Right to Challenge aangenomen. Dat betekent dat de gemeente op wijkniveau inzichtelijk gaat maken waar het geld aan uitgegeven wordt en welk effect dat heeft. De voorbereidingen voor een pilot zijn in 2020 gestart.

Studenten en WIJS (Wijk Inzet door Jongeren en Studenten)
WIJS zet zich in om studenten te verbinden aan de samenleving. Door het doen van onderzoek, het organiseren van activiteiten aan het aanbieden van individuele ondersteuning aan inwoners van de gemeente Groningen leren studenten in de praktijk. In 2020 zijn het Alfa College en het Noorderpoort College lid geworden van het samenwerkingsverband WIJS. Samen met de Gemeente Groningen, de Hanzehogeschool, de Rijksuniversiteit Groningen en WIJ Groningen dragen ze bij aan inzet van studenten vanuit het onderwijs in de wijken en dorpen van Groningen. In 2020 is het programma van WIJS aangepast: waar mogelijk zijn locaties (beperkt) open geweest, activiteiten op een alternatieve manier georganiseerd en hebben projecten en onderzoeken meer online plaatsgevonden. Daarnaast is de locatie in Paddepoel verbouwd en werkt WIJS vanuit die locatie samen met de Volksbank en de cocreatiebeweging “Mooi Wel Paddepoel”. De focus ligt op (financiële) zelfredzaamheid van de inwoners in de wijken rondom Winkelcentrum Paddepoel. Dankzij de City Deal Kennis Maken (een impulsregeling van Ministerie van Binnenlandse zaken en Ministerie van Onderwijs) is een learning community opgezet tussen MBO-HBO-WO studenten die samen met opdrachtgevers in wijken werken aan diverse thema’s, zoals armoede en eenzaamheid. Meer informatie en verantwoording in Programma Wonen.

Conclusie

Geld