De Wet passend onderwijs en de Jeugdwet zijn opgesteld als spiegelwetten: beide wetten verplichten afstemming tussen de samenwerkingsverbanden primair en voortgezet onderwijs en gemeenten, over het onderwijs-ondersteuningsplan en het gemeentelijk jeugdplan.
De verantwoordelijkheid voor Passend onderwijs ligt op basis van de gelijknamige wet Passend onderwijs bij het onderwijs. Dit betekent dat het onderwijs niet alleen verantwoordelijk is voor het bieden van een passende onderwijsplek, maar ook voor extra - didactische en pedagogische - ondersteuning van leerlingen primair gericht op het leerproces, de onderwijsontwikkeling en/of het behalen van onderwijsdoelen. De verantwoordelijkheid voor het bieden van Jeugdhulp, ook in het onderwijs, ligt op basis van de Jeugdwet bij de gemeente. Dit betreft jeugdhulp in het kader van opgroei- en opvoedproblemen, psychische problemen en stoornissen en/of gedragsproblemen die het volgen van (passend)onderwijs belemmeren en/of risico's op thuiszitten veroorzaken.
De grens tussen (passend) onderwijs en jeugdhulp is niet altijd even duidelijk. Dat maakt intensieve samenwerking in het kader van aansluiting jeugdhulp en onderwijs noodzakelijk. Komende jaren gaan we sterk inzetten op een integrale aanpak van de aansluiting jeugdhulp en onderwijs. De Kadernotitie Transformatieagenda jeugdhulp Groninger gemeenten 2018-2020 vormt daarvoor het kader. Deze inzet zal naar onze verwachting op termijn leiden tot een afname van de vraag naar (intensieve) jeugdhulp en naar een afname van (risico’s op) schoolverzuim en vroegtijdig schoolverlaten (zonder startkwalificatie).
Het bieden van (preventieve) ondersteuning en jeugdhulp in en aansluitend op (passend) onderwijs vormt een onderdeel van Positief Opgroeien. Zie ook beleidsveld 4.1.3: Positief opgroeien en deelprogramma 4.2: Passende ondersteuning en zorg. Daarnaast heeft het een directie relatie met beleidsveld 3.2.1: VSV en Leerplicht
Wat wilden we bereiken in 2020?
- Optimale ontwikkelingsmogelijkheden voor ieder kind en iedere jongere. Geen enkel kind of jongere onder de 18 jaar zit langer dan drie maanden thuis zonder een aanbod van passend onderwijs en/of zorg;
- Meer betrokkenheid van ouders en jeugdigen bij de integrale aanpak onderwijs-jeugdhulp;
- Vroegtijdige signalering - bij voorkeur op jonge leeftijd - van (complexe) problematiek bij kinderen en jongeren in de voorschoolse voorzieningen en het onderwijs. En een integrale aanpak onderwijs-jeugdhulp van deze problematiek;
- Zoveel mogelijk bieden van (preventieve) collectieve ondersteuning in de directe leefomgeving, waaronder het onderwijs en de voorschoolse voorzieningen;
- Efficiëntere inzet van ondersteuning en jeugdhulp in het onderwijs. Omzetten van individuele ondersteuning en jeugdhulp naar (preventie) collectieve jeugdhulp in het onderwijs en collectieve onderwijs-zorg-arrangementen;
- Een provinciale financieringssystematiek voor collectieve ondersteuning in het onderwijs, daar waar het leerlingen uit de hele provincie betreft (onder andere het speciaal onderwijs, het voortgezet onderwijs en het mbo);
- Beschikbaarheid en analyse van jeugdhulpgegevens op schoolniveau.
Wat hebben we hier voor gedaan?
- Beschikbaarheid gekregen over en analyse gemaakt van jeugdhulpgegevens op schoolniveau;
- Analyses uitgevoerd op de ondersteuningsvraag in het Speciaal Onderwijs;
- Het Thuiszitterspact 2018-2020 geëvalueerd en het nieuwe Thuiszitterspact 2.0 Groningen 2021-2024 vastgesteld, waarbij ook de koppeling jeugdhulp/onderwijs is belegd;
- Via de provinciale Kerngroep Gemeenten/Onderwijs (vallend onder de Transformatieagenda) de eerste stappen gezet voor een bestuurlijke opdracht, om te komen tot een provinciale financieringssystematiek voor collectieve ondersteuning in het speciaal onderwijs;
- Voortzetting én uitbreiding van pilots in het Speciaal Onderwijs met betrekking tot de inzet van collectieve ondersteuning;
- Voortzetting van de reeds bestaande inzet zoals School als Wijk en de VO WIJ-teams.
Conclusie
De samenwerking met het onderwijs op het gebied van aansluiting jeugdhulp en onderwijs is in 2020 verder versterkt. Naast voortzetting van succesvolle aanpakken, zoals School als Wijk en de VO WIJ-teams, heeft het ook geresulteerd in het collectiveren van jeugdhulp op een aantal scholen. Er is tevens extra inzet gepleegd op het goed analyseren van de ervaren problematiek en het daadwerkelijk op een andere manier inzetten van jeugdhulp in het onderwijs.