4.2.5 Vluchtelingen en asielzoekers

Wij nemen onze verantwoordelijkheid bij het huisvesten, integreren en participeren van asielzoekers en statushouders. Gezamenlijk concentreren we ons op een versnelling waarbij we de inspanningen voor asielzoekers en vluchtelingen eerst en voornamelijk richten op huisvesting. Voor de vergunninghouders richten we ons vervolgens op taalverwerving, opleiding, participatie, werk en gezondheid.
We bieden maatschappelijke begeleiding voor de groep inburgering-plichtige vergunninghouders. We gaan door met het afnemen van een assessment bij vergunninghouders en maken op basis daarvan met de betrokkene een persoonlijk trajectplan. Daarbij zoeken we actief naar het ‘verborgen talent’ van individuen. Hiermee willen we voorkomen dat deze nieuwkomers langdurig aan de maatschappelijke zijlijn komen te staan. Alles is erop gericht om een snelle verbinding tot stand te brengen tussen asielzoeker, vergunninghouder en de Groningse samenleving.

Met de inzet van het coördinatiepunt vergunninghouders ‘Thuis in 050’, binnen de Directie Werk en Participatie zorgen we voor intensivering van het contact met vergunninghouders in onze gemeente. ‘Met Thuis in 050’ en de inzet vanuit de Directie Maatschappelijke ontwikkeling werken we aan goede samenwerking en gecoördineerde aanpak met al onze partners in de stad en regio.

We willen in Groningen voorkomen dat asielzoekers en vluchtelingen zonder voorzieningen op straat belanden, met criminaliteit in aanraking komen of een gevaar voor de volksgezondheid vormen. We willen dat deze kwetsbare nieuwkomers in onze stad toekomstperspectief hebben, dan wel op respectvolle wijze toewerken naar een toekomstperspectief in het land van herkomst. Dit doen wij vanuit de pilot Landelijke Vreemdelingen voorziening (LVV).

De activiteiten binnen het beleidsveld Vluchtelingen en asielzoekers vallen binnen programma1: Werk en inkomen,programma 3: Onderwijs, en programma 8: Wonen.

Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2020 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

*Bij het opstellen van de begroting was dit de omvang van de taakstelling huisvesting vergunning-houders die wij verwachtten. De taakstelling bleek naderhand lager uit te vallen, namelijk op 157 te huisvesten vergunninghouders.

Wat wilden we bereiken in 2020?

Ook in 2020 willen we voldoen aan de taakstelling voor de huisvesting van vergunninghouders en zetten we in op integratie en participatie. Daarnaast wilden we zorgen voor huisvesting van Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (AMV’s) vanaf het moment dat zij 18 jaar worden.
Vanaf het moment van koppeling aan de gemeente bieden we praktische hulp en ondersteuning door het aanbod van de maatschappelijke begeleiding voor vergunninghouders.
We willen bereiken dat meer vergunninghouders de inburgering met succes afronden en actief participeren in de Nederlandse samenleving. Daarbij willen we elke vergunninghouder op maat de passende ondersteuning bieden. Om dat te realiseren willen we beschikken over een ruim aanbod aan (parallelle) trajecten.

De GGD wil alle kinderen tot 18 jaar van asielzoekers en vergunninghouders goed in beeld te hebben, jeugdgezondheidszorg aanbieden en bij bedreigingen van de gezondheid of ontwikkeling de juiste ondersteuning en zorg inschakelen. Voor alle asielzoekers en vergunninghouders geldt dat de GGD vanuit haar taken publieke gezondheid deze doelgroep zo goed mogelijk wil bereiken om de gezondheidsrisico's zo veel mogelijk te beperken. Samenwerking met alle partners op het gebied van zorg en welzijn zijn essentieel om tijdig passende zorg te bieden.

Onverkort streven wij ernaar te voorkomen dat mensen zonder voorzieningen op straat belanden. Daartoe bieden we opvang en begeleiding gericht op het vinden van een bestendige oplossing.

Wat hebben we hier voor gedaan?

Realiseren van de taakstelling huisvesting vergunninghouders Bieden van maatschappelijke begeleiding

• In samenwerking met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers en de woningcorporaties in Groningen zorgen we voor het huisvesten van vergunninghouders. In 2020 hebben wij in totaal 151 vergunninghouders gehuisvest op een taakstelling van 157 te huisvesten; vergunninghouders. Daarmee hebben we een nagenoeg voldaan aan de taakstelling voor 2020.
• Maatschappelijke begeleiding van vergunninghouders wordt voor de gemeente Groningen uitgevoerd door Humanitas. Ook zorgt Humanitas voor het aanbieden van workshops voor de participatieverklaring;
• In 2020 zijn 95 inburgeringsplichtige vergunninghouders in maatschappelijke begeleiding genomen. Daarnaast krijgt ook een aantal niet-inburgeringsplichtigen maatschappelijke begeleiding. Dit zijn veelal mensen die door het NIDOS of INLIA worden aangemeld voor maatschappelijke begeleiding. Kinderen meegeteld krijgen 164 mensen maatschappelijke begeleiding.

Trajectbegeleiding en parallelle trajecten

• Om (weer) meer zicht te krijgen op de vergunninghouder en hem beter te kunnen begeleiden naar participatie zijn we binnen de gemeente gestart met een nieuw werkproces. Nieuwkomers krijgen zo snel mogelijk een intake en indien mogelijk een assessment, waarmee hun mogelijkheden en wensen op gebied van werk en participatie in beeld worden gebracht. De uitkomsten worden gebruikt om gezamenlijk een individueel trajectplan op te stellen. Door nu al alle inburgeraars in kaart te brengen anticiperen we op de nieuwe Wet inburgering, die naar verwachting in januari 2022 in werking treedt;
• Per 1 januari 2021 waren 500 vergunninghouders met een bijstandsuitkering bekend bij Thuis in 050. Dit is een aantal dat fluctueert. De nieuwe aanpak met meer en intensievere begeleiding van vergunninghouders werpt nog steeds vruchten af ook al moeten we rekening houden met een lager resultaat vanwege de corona crisis: in 2020 zijn in totaal 95 mensen uitgestroomd, waarvan 20 naar betaald werk en 43 naar regulier onderwijs met studiefinanciering. 24 statushouders hebben parttime inkomsten gekregen. Van de 500 statushouders hebben 470 een intake gehad;
• Gezamenlijk met het Alfacollege, Noorderpoort, de Hanzehogeschool, WerkPro en Iederz hebben we parallelle trajecten uitgevoerd. Dit om duurzame integratie te bevorderen. Daarbij kunnen (taal)stages, opleidingen, werkervaringsplekken of (vrijwilligers)werk ingezet worden;
• Vanaf juni 2019 bekostigen we verlengde pleegzorg voor Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (AMV’s) die in pleeggezinnen wonen.

Ondersteuning van afgewezen vreemdelingen

• Asielzoekers die rechtmatig in Nederland verblijven maar niet in aanmerking komen voor opvang door het Rijk, bieden wij materiële ondersteuning via het fonds Knelpunten noodopvang. Er zijn ook mensen die niet rechtmatig in Nederland verblijven maar wel actief meewerken aan het verkrijgen van (reis)documenten. Ook zij komen voor ondersteuning in aanmerking. Het fonds Knelpunten noodopvang gebruiken we eveneens om de eigen bijdrage te vergoeden van medicatie voor onverzekerbare vreemdelingen. In noodgevallen worden ook noodzakelijke tandartskosten uit dit fonds vergoed;
• Wij verstrekken subsidie aan Vluchtelingenwerk Noord Nederland voor het bieden van maatschappelijke- en juridische ondersteuning aan ex-Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (ex-AMV's). Ex-AMV's die actief meewerken aan het krijgen van een helder toekomstperspectief komen in aanmerking voor materiële ondersteuning in de vorm van leefgeld;
• De pilot-LVV (Landelijke Vreemdelingen Voorziening) is in 2020 verder doorontwikkeld. We voeren de pilot uit in nauwe samenwerking met uitvoeringsorganisatie INLIA en de Rijkspartners IND, de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) en de vreemdelingenpolitie. In 2020 is de samenwerking succesvol versterkt en geïntensiveerd. Oplossingsgericht casusoverleg vindt elke twee weken plaats. Momenteel verblijven ruim 200 mensen in de LVV.

Gezondheidsbevordering Statushouders

• De GGD heeft ervoor gezorgd dat alle kinderen tot 18 jaar van asielzoekers en vergunninghouders goed in beeld zijn;
• We zorgen voor jeugdgezondheidszorg en zorgen voorde juiste ondersteuning bij bedreigingen van de gezondheid of ontwikkeling;
• Om tijdig passende zorg te bieden zorgen we voor samenwerking met alle partners op het gebied van zorg en welzijn.

Voorbereiding op nieuwe Wet inburgering

• In 2020 hebben wij stappen gezet in de voorbereiding op de nieuwe Wet inburgering, die naar verwachting per 1 januari 2022 in werking treedt. In de nieuwe wet komt de regie op de uitvoering weer meer bij de gemeente te liggen.

Conclusie

De taakstelling huisvesting vergunninghouders hebben wij in 2020 op een haar na gehaald. Alle inburgeringsplichtige vergunninghouders krijgen maatschappelijke begeleiding. Ook de participatieverklaring is, rekening houdend met de corona maatregelen, zo goed mogelijk uitgevoerd.
Wij zijn doorgegaan met het afnemen van een brede intake en waar mogelijk een assessment bij vergunninghouders, op basis waarvan een gezamenlijk trajectplan wordt opgesteld. Met de inzet vanuit 'Thuis in 050' boeken we concrete resultaten als het gaat om het realiseren van uitstroom naar opleiding en werk. De parallelle trajecten die we aanbieden, hebben we ook in 2020 gecontinueerd.
Met de pilot-LVV bieden we opvang aan dakloze vreemdelingen zonder recht op opvang of verblijf. Daarmee voorkomen we dat mensen zonder voorzieningen op straat terecht komen. Vanuit deze voorziening werken zij aan verheldering van het toekomstperspectief en worden zij begeleid naar een duurzame oplossing.  
De taken op het gebied van de publieke gezondheid hebben wij uitgevoerd.