1.1.2 Werk

Werk biedt onze inwoners materiële welvaart en economische onafhankelijkheid. Daarmee is werk één van de belangrijkste motoren achter het tegengaan van armoede en schuldenproblematiek. Daarnaast zorgt werk in veel gevallen voor een sociaal netwerk, zinvolle tijdsbesteding en de mogelijkheid tot verdere ontplooiing van talenten. Het draagt bij aan het welzijn en welbevinden van mensen.

Wij bieden iedere werkzoekende passende ondersteuning op weg naar (betaald) werk. Inwoners die niet op eigen kracht betaald werk vinden, ondersteunen we met de mogelijkheden die de Participatiewet en de Wet sociale werkvoorziening ons bieden. We onderscheiden de volgende groepen:

• Inwoners waarvan we verwachten dat ze relatief gemakkelijk aan het werk komen. Hen ondersteunen we hoofdzakelijk collectief en digitaal;
• Inwoners die niet op eigen kracht een reguliere baan kunnen vinden of uitoefenen, bieden we individuele begeleiding en helpen we aan (aangepast of begeleid) werk;
• Inwoners die niet in een normaal arbeidsritme kunnen functioneren, begeleiden we naar maatschappelijke deelname of beschut werk (zie beleidsveld 1.1.3: Maatschappelijke participatie );
• Jongeren zonder startkwalificatie leiden we zo veel mogelijk terug naar school (zie ook deelprogramma 3.2: Voorkomen schooluitval ).

Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2020 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

*Peildatum 2-3-2021

Wat wilden we bereiken in 2020?

Door de coronacrisis is de economische situatie drastisch veranderd en hebben we ons beleid en dienstverlening hierop aangepast.

De economie heeft op volle toeren gedraaid en de meeste mensen met de juiste opleiding, netwerk en vaardigheden konden op eigen kracht een baan vinden. De mensen die wel onze ondersteuning nodig hebben, hebben vaak een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. We streefden ernaar om eind 2020 minimaal 1.200 bijstandsgerechtigden uit te laten stromen naar regulier werk. Naast uitstroom naar werk vinden we het belangrijk dat mensen parttime inkomsten uit arbeid (loondienst of ondernemerschap) verwerven. Het kan een eerste stap zijn richting volledige uitstroom. Maar ook als dit niet tot uitstroom leidt, vinden we het belangrijk dat mensen werken als dat kan. Dit leidt bovendien tot een besparing op de uitkeringslasten.

Sinds de invoering van de Participatiewet in 2015 zijn mensen niet meer ingestroomd in de SW (Sociale Werkvoorziening). Daarom hadden we verwacht dat het aantal gedetacheerde medewerkers in de SW zou afnemen naar ongeveer 585 eind 2020. We hadden verwacht dat het aantal SW-medewerkers op een begeleid werken plek zou afnemen naar 90. In plaats van een plek op grond van de SW hebben we mensen op een afspraakbaan geplaatst of in een nieuw beschut baan (nieuwe instroom).

Wat hebben we hier voor gedaan?

• We hebben inwoners begeleid naar werk door de inzet van trajecten, scholing en training. Dit jaar zijn dat er minder geweest. Door corona hebben we flexibel moeten bewegen met de mogelijkheden die er wel zijn. Daar waar werk in een andere sector voorlopig geen optie was hebben we ingezet op actief houden mensen, (online) opleiden, voorbereidingstrajecten en scholing gericht op kansrijke sectoren;
• We hebben samengewerkt met werkgevers, uitzendbureaus en opleiders in innovatieve trajecten en samenwerkingsverbanden gericht op uitstroom naar werk in de ICT, Zorg & Welzijn en Bouw & Techniek;
• Bij sectoren die het moeilijk hebben zoals horeca, handel en schoonmaak hebben we ingezet op het onderhouden van netwerken en verstevigen van verbinding met het onderwijs;
• De fysieke banenmarkten zijn niet doorgegaan. Daarom hebben we diverse online banenmarkten, webinars en meet&greets georganiseerd voor werkgevers en werkzoekenden. Ook zijn we begonnen met kansrijktv gericht op de horeca met info over overstapmogelijkheden naar andere beroepen die goed aansluiten. Uitbreiding naar andere branches staat gepland;
• Via het ontwikkelhuis hebben wij onze dienstverlening aangepast door beter passende trajecten en een effectievere digitale ondersteuning (matchingsysteem);
• Ondernemen met Impact ging verder met het uitvoeren van de 6 actielijnen. We hebben ingespeeld op wat mogelijk is door online activiteiten en bijeenkomsten te organiseren;

• We hebben nieuwe trajecten ontwikkeld. Zoals een opleidingstraject voor het werken in de online marketing en een traject waarin werkzoekenden ondersteund worden in het vinden van een baan via het voeren van netwerkgesprekken;
• We zijn gestart met de basisbaan. Eind 2020 hebben 23 inwoners een basisbaan gekregen. De basisbaan is voor mensen waarbij uitstroom naar regulier werk niet haalbaar is;

• We hebben inwoners gestimuleerd om parttime te gaan werken. Door de beperkende maatregelen is dat echter minder gelukt;
• Vanuit het Rijk zijn verschillende noodmaatregelen in het leven geroepen om mensen te helpen door de crisis te komen. Zo hebben we uitvoering gegeven aan de TOZO;
• Het werkprogramma hebben we aangepast aan de nieuwe werkelijkheid met corona en gericht om de in- door en uitstroom te bevorderen:

1. Inwoners vanuit werk of scholing zo snel mogelijk naar werk te begeleiden, gericht op preventie van werkloosheid door tijdige om-her en bijscholing, switchen van sector, mensen die nog niet zo ver zijn ontvangen begeleiding naar werk of participatie. Extra inzet hebben we gepleegd op inwoners die hun baan verloren of als ZZP'er inkomsten kwijt zijn geraakt, bijvoorbeeld via de TOZO maar ook door mogelijkheden te onderzoeken naar een baan in loondienst;
2. Samenwerking UWV intensiveren, vanuit de gemeente sneller betrokken bij het UWV proces met nadruk op preventie van de instroom en een grotere focus op jongeren.
3. Pilot-Oost hebben we ondanks de beperkingen voortgezet. Hier werken we toe naar 1 coach en daarmee een ontschotte dienstverlening. We hebben iedereen opgepakt en afspraken vastgelegd in een integraal plan;
4. Vanuit het werkprogramma is een Taskforce Bouwen aan Partnerschap ingericht om werkgevers te helpen tijdens de coronacrisis. Het is een samenwerking tussen het Werkprogramma, EZ, Werk in Zicht en UWV om in gesprek te blijven met werkgevers en branches over innovatie, krimp, groei (om-)scholing van personeel, en oplossingen op korte en middellange termijn;
5. We hebben voor een uitstroompremie op werk gezorgd voor mensen die langdurig werkloos zijn en de stap naar werk willen maken;

• Het Belevingscentrum Groningen is voor werkzoekenden die daar 3d beleving krijgen van zijn/haar vaardigheden waardoor mensen een beter beeld krijgen van de arbeidsmarkt en de mogelijkheden voor scholing en werk. House of Skills is een digitaal onderdeel van het centrum en gericht op competentie gericht werken, zie ook beleidsveld 2.2.3: Aansluiting vraag en aanbod van werk bevorderen ;
• Ondanks onze inspanningen is het aantal detacheringen in de SW teruggelopen. Dit werd veroorzaakt door natuurlijke uitstroom maar ook door een terugval van het aantal detacheringen naar het beschutte werkbedrijf. Ook de beperkende coronamaatregelen zijn hier van invloed op geweest. Door de sluiting van bedrijven als gevolg van de lockdown en de 1,5 meter maatregelen hebben bedrijven minder gebruik gemaakt van detacheringen. Dit heeft geleid tot onzekerheden op de arbeidsmarkt voor deze groep gedetacheerden. Het aantal personen dat op een begeleid werken plek zit is nagenoeg volgens planning verlopen.

Conclusie

De coronapandemie heeft direct gevolgen gehad voor de uitstroom uit de bijstand. We hebben minder uitstroom gerealiseerd dan de 1.200 die we hadden geprognosticeerd. In 2020 stroomden 937 inwoners uit de bijstand naar regulier werk. Dit is meer dan het jaar daarvoor, omdat de mensen die nieuw zijn ingestroomd over het algemeen makkelijker bemiddelbaar waren.

Inwoners met een opleiding en werkervaring zijn over het algemeen in staat om zelf hun weg uit de uitkering naar werk te vinden. Het probleem was vooral het gebrek aan werk in bepaalde sectoren. We hebben ingezet op snelle(re) interventies voor deze groep waaronder de preventie van instroom, door de samenwerking met het UWV te intensiveren, de mogelijkheden van werk in andere sectoren en scholing te benadrukken en te zorgen voor een goede informatievoorziening. Tevens hebben we, meer dan in voorgaande jaren, te maken gehad met kandidaten die kansen hebben laten liggen. In sommige gevallen sloot de functie niet goed aan of was het salaris (minimumloon) een reden.

Een groot deel van onze groep bijstandsgerechtigden heeft een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Deze groep heeft langer en meer begeleiding nodig. Voor deze groep hebben we instrumenten en bieden we ondersteuning. Voor personen waarbij uitstroom naar werk nog een stap te ver was, hebben we gekeken naar wat wel mogelijk was bijvoorbeeld als vrijwilliger of andere vormen van activiteiten of parttime werk. Naast volledige uitstroom naar werk hebben we 112 mensen geactiveerd richting parttime werk. Waar een voorschakel- of opleidingstraject ingezet kon worden, werd dit ingezet. We hebben gekeken naar een optimale vorm van participatie waarbij werk of terug naar school mogelijk was. Ook hebben we gezien dat jobcoaching goed werkt. Door corona is het aantal SW detacheringen iets teruggelopen.