Met het Kansenbeleid richten we ons in de eerste plaats op de jongste burgers van de gemeente. We bieden voorzieningen om (taal-)ontwikkelingsachterstanden te voorkomen en zo vroeg mogelijk aan te pakken. Deze voorzieningen sluiten naadloos aan bij de inzet van maatregelen vanuit het rijk zodat alle kinderen de kans krijgen om zich optimaal te ontwikkelen. Binnen dit beleidsterrein is ook ons kwaliteitstoezicht op de voorschoolse voorzieningen en gastouderopvang ondergebracht. In 2020 heeft het rijk extra middelen beschikbaar gesteld om het toezicht op de gastouderopvang uit te breiden.
Het rijk heeft een nieuwe landelijke gewichtenregeling ontwikkeld voor het onderwijskansenbeleid, op basis waarvan gemeenten en scholen rijksmiddelen ontvangen om verwachte onderwijsachterstanden weg te werken. De nieuwe regeling is ingevoerd vanaf het schooljaar 2019-2020. De extra middelen zijn toegevoegd aan het budget onderwijsachterstandenbeleid (OAB).
Met ingang van 2020 is het aanbod voor- en vroegschoolse educatie (VVE) voor de gemeente Groningen uitgebreid naar 16 uur per week. Dit aanbod was al beschikbaar voor alle peuters van 2 tot 4 jaar in de voormalige gemeente Groningen, maar is dat na de harmonisatie van het gemeentelijk VVE-beleid ook voor de nieuwe gemeente Groningen. We zetten in op kwalitatief hoogwaardige VVE- kinderopvang voor alle peuters. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat de inzet van VVE-programma’s, VVE-geschoolde pedagogisch medewerkers en groepsleerkrachten met ondersteuning van een HBO-geschoolde VVE-coach effectief zijn. Dit effect geldt voor peuters met en zonder VVE-indicatie. Extra middelen zijn daarvoor toegevoegd aan het budget onderwijsachterstandenbeleid (OAB).
In 2020 hebben wij ons beleid voortgezet en hebben we ons, naast de uitbreiding van het aantal uren, ook op de uitbreiding van het bereik van het aantal kinderen gericht.
We willen:
- Dat alle kinderen en jongeren in Groningen zich naar eigen aard en talent ontplooien, opgroeien tot verantwoordelijke burgers en goed voorbereid op de arbeidsmarkt komen;
- Dat kinderen een doorgaande ontwikkelingslijn volgen;
- Voorschoolse voorzieningen en gastouderopvang van goede kwaliteit.
Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2020 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Prestatie-indicatoren | Behaald | Beoogd | Behaald |
|---|---|---|---|
% gebruik VVE-programma’s door Voor- en Vroegschoolse- doelgroep | 92% | 95% | 93% |
% leerwinst groep 2 ten opzichte van landelijk gemiddelde *) | 68% | 80% | 57,7% |
% geïnspecteerde locaties kinderopvang **) | 100% | 100% | 75% |
*) De gemiddeld behaalde leerwinst is bepaald aan de hand van de middentoets in groep 2 en niet de eindtoets. Hierdoor is de leerwinst bepaald over een half schooljaar en niet het hele schooljaar. De cijfers van de afgelopen twee jaren zijn daardoor niet met elkaar te vergelijken.
**) Dat er een kwart minder locaties geïnspecteerd is, is een direct gevolg van de corona-pandemie.
Wat wilden we bereiken in 2020?
- Inzetten op het verhogen van het bereik van onze geïndiceerde peuters. Ons voorschoolse aanbod voor meer peuters toegankelijker maken en daarbij op meerdere plekken in de gemeente Groningen het aantal uren verhogen naar minimaal 8 en maximaal 16 uur. Voor het toeleiden van de peuters naar de voorschoolse educatie de belangrijke rol van de jeugdgezondheidszorg (JGZ) en het WIJ-team behouden;
- Een kwaliteitsimpuls geven op basis van het kwaliteitskader voor -en vroegschoolse educatie. De tot nu toe opgedane kennis en ervaringen van onze grootste kinderopvangpartners verder verspreiden over de gemeente Groningen. Samen met onderwijs en opvang blijven inzetten op de verdere kwaliteitsverbetering van de VVE-professionals, onder andere door de inzet van een VVE-coach of het bieden van mogelijkheden voor scholing van de leerkracht in de schakelgroep;
- Voorschoolse educatie loopt door in vroegschoolse educatie in het basisonderwijs. Naast de inzet op de voorschoolse instellingen daarom samen met het basisonderwijs blijven inzetten op uitbreiding en kwaliteitsverbetering van vroegschoolse educatie in de schakelgroepen. Met als doel betere resultaten voor de (doelgroep) kleuters;
- Komen tot nieuwe en meer passende resultaatafspraken;
- Tot slot, blijven inzetten op het verstevigen van een doorgaande ontwikkelingslijn voor kinderen, dus een intensievere samenwerking tussen voorschoolse instellingen en het onderwijs, gekenmerkt door gezamenlijke visie en doelen.
Wat hebben we hier voor gedaan?
- In 2020 hebben twee kinderopvangorganisaties gekozen om zich te laten registreren als locatie voor Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Hierdoor is de spreiding van het aantal VVE-locaties vergroot en daarmee de kans dat elk kind met een VVE- indicatie een geschikte VVE-locatie vindt. In de toeleiding van de doelgroep zijn de afspraken tussen de WIJ en JGZ opnieuw aangehaald;
- In 2020 hebben we promotiemateriaal ontwikkeld in samenwerking met de voorschoolse voorzieningen. Tot de lockdown in 2020 is dit materiaal verspreid bij kinderopvanginstellingen en consultatiebureaus. Verdere verspreiding is niet gelukt. Ook bij de Vensterscholen, Vluchtelingenwerk, KCC en WIJ zou promotiemateriaal worden gebracht. Zodra het mogelijk is wordt deze inzet hervat;
- De scholing van de pedagogisch medewerkers en leerkrachten is gedurende de coronacrisis omgevormd van fysieke naar digitale scholing. Deze transformatie heeft tijd nodig gehad. Hierdoor is niet alle scholing die stond gepland in 2020 uitgevoerd;
- In 2020 is er een start gemaakt met het maken van nieuwe resultaatafspraken met het basisonderwijs, maar door de coronacrisis vindt de afronding daarvan plaats in 2021. Met deze afspraken wordt vastgelegd welke resultaten de inspanningen vanuit het onderwijsachterstandenbeleid op moeten leveren. Ook de kinderopvangorganisaties zijn betrokken bij dit proces;
- Nadat de scholen in mei 2020 weer open zijn gegaan, is er extra ingezet op het inhalen van de opgelopen onderwijsachterstanden. Deels is dit gedaan door het opzetten van inhaalprogramma's op school en deels door het organiseren van zomerscholen en inzetten op extra onderwijsaanbod in de verlengde schooldag. Deze activiteiten hebben er aan bijgedragen dat een deel van de opgelopen achterstanden is weggewerkt;
- Samen met WIJ Groningen is gekeken naar creatieve manieren om ouders te bereiken en te betrekken bij het VVE-thuis programma. WIJ-medewerkers hebben hierbij fietsrondes door de stad gemaakt of hebben op het schoolplein activiteiten georganiseerd. Dat de ouderbetrokkenheid vanwege de coronacrisis erg moeilijk tot stand is gekomen mag duidelijk zijn.
Zie ook beleidsveld 4.1.3: Positief opgroeien.
Conclusie
De impact van de corona crisis op de uitvoering van de plannen is groot geweest. VVE-programma's zijn tijdens de lockdown niet uitgevoerd, ouders konden nauwelijks deelnemen aan het VVE-thuis programma, scholing is uitgesteld, eindtoetsen zijn niet afgenomen en een kwart minder kinderopvanglocaties zijn geïnspecteerd.
Maar er zijn ook veel activiteiten wel uitgevoerd. Er is een start gemaakt met het maken van nieuwe resultaatafspraken, zomerscholen zijn georganiseerd en ten opzichte van 2019 zijn iets meer doelgroepkinderen toegeleid naar een VVE-locatie.
Ook is het aantal VVE-locaties toegenomen en is een start gemaakt met de promotie van het 16-uurs aanbod. Vanaf maart heeft de kinderopvang samen met het onderwijs gezorgd voor de noodopvang van kinderen waarvan ouders een cruciaal beroep hebben en kwetsbare kinderen. Dit heeft ook gezorgd voor een betere samenwerking tussen de verschillende organisaties.