We willen dat uitkeringen terecht komen bij mensen die er recht op hebben. Hiervoor volgen wij zorgvuldige intake-procedures. Verder informeren we onze klanten actief en begrijpelijk over de regels, voorwaarden en sancties. Vanuit het oogpunt van vertrouwen in onze inwoners controleren we gericht. Dit draagt bij aan een zo efficiënt en effectief mogelijke bijstandsverstrekking.
Maar handhaving draagt ook bij aan:
- Het signaleren van problemen bij inwoners, zoals schuldenproblematiek;
- De solidariteit voor het sociale zekerheidsstelsel;
- De beheersing van de uitkeringsgelden.
Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2020 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Prestatie-indicatoren | Behaald | Beoogd | Behaald |
|---|---|---|---|
Aantal beëindigde uitkeringen (controle aan de achterkant) | 205 | Constant ten opzichte van 2019 | 136 |
% toegekende aanvragen (controle aan de poort) | 58% | <63% | 57% |
Aantal opgelegde boetes | 166 | Daling | 158 |
Wat wilden we bereiken in 2020?
We wilden een maximale naleving en nalevingsbereidheid van wetten en regels. In 2020 verwachtten we ongeveer een gelijk aantal uitkeringen te beëindigen wegens fraude als en minder P-wet-boetes op te leggen dan in 2019.
We verwachtten dat het percentage toegekende uitkeringsaanvragen in 2020 lager is dan 63%. Als we in het kader van een handhavingsonderzoek constateerden dat er (mogelijk) sprake is van een zorgbehoefte, deelden we dat signaal met het WIJ-team en stemden we vervolgstappen met hen af. Ook beëindigden we uitkeringen niet direct, maar informeerden we eerst of de klant bij een WIJ-team bekend was. We stemden wat dat betreft onze handhavingsstijl af op de specifieke achtergronden en verwachtingen van de uitkeringsgerechtigde.
Inzet van Handhaving is steeds meer gericht op ondersteuning van het primair proces. Op die manier denken we de fraude-alertheid zodanig te vergroten dat ook daar fraude eerder gedetecteerd zou worden en uitkeringen bij onregelmatigheden in het regulier proces aangepast dan wel beëindigd worden.
Wat hebben we hier voor gedaan?
- D e coronacrisis heeft invloed gehad op de uitvoering van handhavende werkzaamheden (zoals geen of beperkte huisbezoeken), waardoor achterstand is ontstaan. In 2021 zal worden bezien op welke wijze hiervoor een inhaalslag gemaakt kan worden;
- We controleren aan de poort;
- Aandacht voor fraude-alertheid in het primair proces;
- We geven voorlichting over regels en sancties;
- Deelname en uitvoeren van adressencontroles in verband met Landelijke Aanpak Adreskwaliteit; de coronacrisis was hierin een belemmerende factor;
- Informatie gestuurd handhaven; betreft een pilot in samenwerking met afdeling Onderzoek, Informatie & Statistiek om met interne en externe gegevensbronnen gekwalificeerde fraudesignalen te genereren met een hoge hit-ratio. Doel is met dit voorspellend model zowel de instroom te beperken als in het proces efficiënt fraude te detecteren.
Conclusie
- Het aantal beëindigde uitkeringen is gedaald. Door de coronacrisis is het vanaf maart 2020 bijvoorbeeld niet meer mogelijk geweest om op huisbezoek te gaan om de woonsituatie te beoordelen. Hierdoor kon het recht op uitkering in een aantal gevallen niet worden vastgesteld. In geval van twijfel werd de uitkering toch verstrekt en werden uitkeringen niet beëindigd;
- Het percentage toegekende aanvragen is gedaald van 58% naar 57%;
- Het aantal opgelegde boetes P-wet en Inburgeraars is gedaald;
- In samenspraak met WIJ en overige partners continueren wij vaker uitkeringen omwille van een sociaal belang en/of vanuit een belang voor de openbare orde of veiligheid.