Paragraaf 8: Lokale heffingen

Opbrengstontwikkeling lokale heffingen

In de begroting en rekening geven we jaarlijks een overzicht van de opbrengsten van de belangrijkste belastingen, rechten en heffingen (leges). In onderstaande tabel wordt een samenvatting gegeven van de gerealiseerde opbrengsten in 2020 en de oorspronkelijke geraamde opbrengsten van 2020 en de actuele begroting 2020 van de voormalige gemeenten Groningen, Haren en Ten Boer tezamen als de nieuwe gemeente Groningen.

Hieronder worden de grotere afwijkingen ten opzichte van de actuele begroting toegelicht. Voor de rechten en heffingen wordt daarbij ingegaan op de ontwikkeling van de kostendekkendheid.

Onroerende zaakbelasting
De meeropbrengst onroerende zaakbelasting van afgerond 1,9 miljoen euro wordt met name verklaard doordat de economische waarde van woningen en bedrijven in de stad hoger zijn uitgevallen dan vooraf werd voorzien. Ten tijde van het opstellen van de begroting waren de taxaties van de woningen en bedrijven nog niet afgerond waardoor voor het niet-getaxeerde deel aannames zijn gemaakt. In werkelijkheid vallen de taxaties hoger uit.
Daarnaast ontstaat er een nadeel op eerdere jaren van 700 duizend euro. Als gevolg van recente uitspraken van de rechtbank verwachten we een afwaardering van de NAM-locaties van 50% vanaf 2016. Eerder zijn we uitgegaan van 25%. Daarnaast valt de netto opbrengst lager uit door extra verminderingen als gevolg van toegekende bezwaren.

Roerende zaakbelasting
De tijdelijke huisvesting van studenten in containerwoningen en meer dan verwachte overige objecten zoals de waterwoningen Meerstad, resulteert in een meeropbrengst van 48 duizend euro.

Hondenbelasting
Het positieve resultaat op de hondenbelasting is 6 duizend euro. Het aantal honden in Ten Boer en Haren blijkt hoger dan ingeschat.

Logiesbelasting
Als gevolg van de Coronamaatregelen is het aantal overnachtingen sterk afgenomen. De inkomstenderving is 543 duizend euro. Hier staat een compensatie vanuit het Rijk tegenover van 554 duizend euro. Dit resulteert in een positief resultaat van 11 duizend euro.

Forensenbelasting
De forensenbelasting is een belasting op recreatiewoningen waar de eigenaar meer dan negentig dagen verblijft. De belasting werd voor de herindeling geheven in Haren. Van de belastingplichtigen komt ongeveer de helft uit de voormalige gemeente Groningen. Deze mensen zijn door de herindeling nu inwoners van de gemeente waar zij hun recreatiewoning hebben. Hierdoor kunnen zij niet meer in de forensenbelasting worden betrokken.

Per 1 januari 2020 is de Forensenbelasting afgeschaft. In de begroting was nog wel een bedrag geraamd van 22 duizend euro. Op de afwikkeling van eerdere jaren is een nadeel van 5 duizend euro ontstaan waardoor per saldo een negatief resultaat van 27 duizend euro ontstaat.

Precariobelasting

De begroting is gebaseerd op ervaring uit het verleden. Echter, het aantal precario gevallen is moeilijk te voorspellen. Het wisselt van jaar tot jaar. Door corona zijn in 2020 in totaal 276 duizend euro lagere baten precariobelasting terrassen gerealiseerd en 14 duizend euro hogere baten uit gebruik gemeentegrond. . In 2020 hebben horeca exploitanten door Corona een aantal maanden geen terras kunnen uitbaten. Daarom heeft de gemeente Groningen besloten om een korting op de aanslag precario 2019 toe te passen. Dit heeft geleid tot de lagere baten precariobelasting terrassen. Hier staat 85 duizend euro aan compensatie, die wij vanuit het rijk hebben ontvangen, tegenover. Verder zijn door Corona de externe lasten ten behoeve van handhaving precario lager uitgevallen.

Afvalstoffenheffing

De hogere baten worden met name veroorzaakt door een toename van het aantal aansluitingen en de hiermee gepaard gaande hoeveelheid opgelegde heffingen. Het hoger aantal aansluitingen is het gevolg van de extra groei van het aantal nieuw opgeleverde woningen in de stad. Dit geldt met name voor de eenpersoonshuishoudens en de tweepersoonshuishoudens.

Rioolheffing

De totale opbrengst valt in 2020 hoger uit dan geraamd. Dit verschil wordt verklaard doordat het aantal aansluitingen voor woningen en niet woningen hoger zijn uitgevallen dan geraamd.

Begrafenisrechten/lijkbezorgingsrechten

De opbrengsten uit leges begrafenisrechten zijn 137 duizend euro lager dan begroot.  Dit is met name een gevolg van de dalende trend in het aantal begrafenissen.

Leges Instemmingsbesluit Telecomm. verordening en Graafverordening
De hogere baten zijn met name veroorzaakt door een meeropbrengst leges met betrekking tot beglazing (KPN).

Marktgelden

Door Corona zijn minder vierkante meters verhuurd dan verwacht. Het nadeel bedraagt 96 duizend euro. Dit negatief resultaat wordt echter grotendeels gecompenseerd door minder dan begrote uitgaven.

Leges burgerzaken
De gemeente mag niet voor alle producten zelf het tarief bepalen. Het rijk stelt voor een aantal producten een maximumtarief vast. Bij de kostendekkendheid gaat het over de beïnvloedbare en niet- beïnvloedbare tarieven bij elkaar. Als gevolg van de coronacrisis zijn er 170 duizend euro minder leges inkomsten ontvangen ten opzichte van de actuele begroting. Het gaat hier met name om de leges reisdocumenten en de huwelijksleges.
Daar tegenover staat dat de lasten ook lager uitvallen dan begroot. De totale kostendekkendheid van de producten burgerzaken komt uit op een gewogen gemiddelde van 70%, begroot was 69%.

Leges bouwactiviteiten
Bouwleges worden geheven om de kosten van het proces van bouwvergunningverlening te dekken. In de begroting is rekening gehouden met de grootte van de bouwprojecten op basis van kengetallen (5-jaarsgemiddelde) voor de leges tot 200 duizend euro en de legesopbrengsten boven de 200 duizend euro. De werkelijke opbrengsten kunnen met een optimale prognosemethode altijd nog afwijken. Er kunnen mutaties in onderhavige projecten plaatsvinden en vertragingen optreden. Ook marktontwikkelingen kunnen het beeld sterk beïnvloeden.

In 2020 is een meeropbrengst op de bouwleges gerealiseerd van 7,8 miljoen euro vooral door een forse stijging van het aantal verleende vergunningaanvragen voor zowel grote - als kleine bouwprojecten. Naast een toename in het aantal grote bouwaanvragen ten opzichte van de ramingen, hebben door Corona veel burgers ervoor gekozen om hun huis te verbouwen, wat er mede toe heeft geleid dat het aantal vergunningaanvragen voor kleine projecten zo hoog is. De kosten die samenhangen met de bouwleges zijn weliswaar ook toegenomen, 1,3 miljoen euro hoger dan begroot, maar deze zijn minder hard gestegen doordat ruim de helft van de leges grote bouwprojecten betreffen met een legesbedrag groter dan 200 duizend euro. Hiervan zijn de legeskosten in verhouding lager dan die van kleine bouwprojecten. Per saldo heeft dit geleid tot een positief resultaat op de bouwleges van 6,5 miljoen euro.

Leges Instemmingsbesluit Telecomm.verordening en Graafverordening

De hogere baten zijn met name veroorzaakt door een meeropbrengst leges met betrekking tot beglazing (KPN).